آشنایی با امضای دیجیتال

شاید تاکنون نامه های الکترونیکی متعددی را دریافت داشته اید که دارای مجموعه ای از حروف و اعداد در انتهای آنان می باشند. در اولین نگاه ممکن است اینگونه تصور گردد که اطلاعات فوق بی فایده بوده و شاید هم نشان دهنده بروز یک خطا در سیستم باشد! در حقیقت ما شاهد استفاده از امضای دیجیتال در یک نامه الکترونیکی می باشیم. به منظور ایجاد یک امضای دیجیتال از یک الگوریتم ریاضی به منظور ترکیب اطلاعات در یک کلید با اطلاعات پیام، استفاده می شود. ماحصل عملیات، تولید یک رشته مشتمل بر مجموعه ای از حروف و اعداد است.یک امضای دیجیتال صرفاً به شما نخواهد گفت که «این شخص یک پیام را نوشته است» بلکه در بردارنده این مفهوم مهم است که: «این شخص این پیام را نوشته است».علت استفاده از یک امضای دیجیتال چیست؟ اجازه دهید برای پاسخ به سؤال فوق، سؤالات دیگری را مطرح کنیم!
برای تشخیص و تأیید هویت فرد ارسال کننده یک نامه الکترونیکی از چه مکانیزمهایی استفاده می شود؟ فرض کنید یک نامه الکترونیکی را از یکی از دوستان خود دریافت داشته اید که از شما درخواست خاصی را می نماید، پس از مطالعه پیام برای شما دو سؤال متفاوت مطرح می گردد:
الف) آیا این نامه را واقعاً وی ارسال نموده است؟
ب) آیا محتوای نامه ارسالی واقعی است و وی دقیقاً همین درخواست را داشته است؟ آیا وجود هر نامه الکترونیکی در صندوق پستی، نشان دهنده صحت محتوا و تأیید هویت فرد ارسال کننده آن است؟ سوءاستفاده از آدرس های Email برای مهاجمان و ویروس ها به امری متداول تبدیل شده است و با توجه به چگونگی عملکرد آنان در برخی موارد شناسایی هویت فرد ارسال کننده یک پیام بسیار مشکل و گاهاً غیرممکن است. تشخیص غیرجعلی بودن نامه های الکترونیکی در فعالیت های تجاری و بازرگانی دارای اهمیت فراوانی است.یک نامه الکترونیکی شامل یک امضای دیجیتال، نشان دهنده این موضوع است که محتوای پیام از زمان ارسال تا زمانی که به دست شما رسیده است، تغییر نکرده است. در صورت بروز هر گونه تغییر در محتوای نامه، امضای دیجیتال همراه آن از درجه اعتبار ساقط می شود.

‌● چگونگی عملکرد یک امضای دیجیتال
قبل از آشنایی با چگونگی عملکرد یک امضای دیجیتال، لازم است در ابتدا با برخی اصطلاحات مرتبط با این موضوع بیشتر آشنا شویم:
▪ کلیدها (Keys): از کلیدها به منظور ایجاد امضاهای دیجیتال استفاده می گردد. برای هر امضای دیجیتال، یک کلید عمومی و یک کلید خصوصی وجود دارد: کلید خصوصی، بخشی از کلید است که شما از آن به منظور امضای یک پیام استفاده می نمایید. کلید خصوصی یک رمزعبور حفاظت شده بوده و نمی بایست آن را در اختیار دیگران قرار داد. کلید عمومی، بخشی از کلید است که امکان استفاده از آن برای سایر افراد وجود دارد. زمانی که کلید فوق برای یک حلقه کلید عمومی (public key ring) و یا یک شخص خاص ارسال می گردد، آنان با استفاده از آن قادر به بررسی امضای شما خواهند بود.
▪ حلقه کلید (Key Ring)، شامل کلید های عمومی است. یک حلقه کلید از کلید های عمومی افرادی که برای شما کلید مربوط به خود را ارسال نموده و یا کلیدهایی که از طریق یک سرویس دهنده کلید عمومی دریافت نموده اید، تشکیل می گردد. یک سرویس دهنده کلید عمومی شامل کلید افرادی است که امکان ارسال کلیدعمومی در اختیار آنان گذاشته شده است. اثرانگشت: زمانی که یک کلید تأیید می گردد، در حقیقت منحصربفرد بودن مجموعه ای از حروف و اعداد که اثرانگشت یک کلید را شامل می شوند. تأیید می گردد. گواهینامه های کلید: در زمان انتخاب یک کلید از روی یک حلقه کلید، امکان مشاهده گواهینامه (مجوز) کلید وجود خواهد داشت. دراین رابطه می توان به اطلاعات متفاوتی نظیر صاحب کلید، تاریخ ایجاد و اعتبار کلید دست یافت.

● چگونگی ایجاد و استفاده از کلیدها
تولید یک کلید با استفاده از نرم افزارهایی نظیر PGP (اقتباس شده از کلمات Pretty Good Privacy)و یا GnuPG (اقتباس شده از کلمات GNU Privacy Guard) معرفی کلید تولید شده به سایر همکاران و افرادی که دارای کلید می باشند. ارسال کلید تولید شده به یک حلقه کلید عمومی تا سایر افراد قادر به بررسی و تأیید امضای شما گردند. استفاده از امضای دیجیتال در زمان ارسال نامه های الکترونیکی. اکثر برنامه های سرویس دهنده پست الکترونیکی دارای پتانسیلی به منظور امضا یک پیام می باشند.